Sayfa Sayısı: 495
Kitap Hakkında: Robert D. Friedberg, PhD, ABPP
Jessica McClure ve Ben (RDF), Çocuk ve Ergenlerde Bilişsel Terapi Uy- gulamaları: Klinik Uygulamalarda Temel İlkeler kitabının ilk baskısı üzerinde çalışmaya başladığımızda 2001 yılıydı. Şimdi, yaklaşık 20 yıl sonra oldukça deneyimli ve tecrübeli hâle geldik. McClure ve benim yansımam olan Klinik Uygulamalarda Temel İlkeler kitabı, danışanlara BDT temelli bakım sağlayan uygulayıcılar için yaygın olarak kabul gören ‘başvuru kaynağı’ kaynağı hâline geldi. Peki, ikinci baskı nereye uymaktadır?
BDT'de yeni bin yılın başlangıcından bu yana çok şey değişti. Teorik man- tık ve tedavi paradigmaları olgunlaştı. BDT'ye kültürel bağlamsal değişkenleri dahil etmek klinik bir zorunluluk hâline geldi. BDT; adli tıp, akademik sağlık merkezleri, entegre birinci basamak klinikler, okullar ve yatılı psikiyatri birimleri dahil olmak üzere neredeyse tüm tedavi ortamlarında uygulanmaktadır. Transdi- yagnostik ve modüler modeller daha fazla ilgi çekmeye ve popülerlik kazanmaya başladı. Giderek daha fazla uygulayıcı, iyi eğitim programlarını zorunlu kılan yaklaşıma yönelmektedir.
Kitabın ikinci baskısı, ortaya çıkan bu eğilimlere yanıt vermek için gelişti- rilmiştir. Yeni baskıdaki süreçler ve uygulamalar, çeşitli popülasyonlar ve çoklu bakım bağlamları için uygundur. Entegre davranışsal sağlık uygulamaları için çok önemli olan tekniklerin çoğu, hızlı bir şekilde uygulanabilir ve uyarlanabilir. Ek olarak, çoğu prosedür transdiyagnostiktir ve çeşitli problemleri çözmek için kullanılabilir.
Bu ikinci baskıyı yazma hedeflerimizden biri, materyali erişilebilir ve ilgi çekici bir şekilde sunmaya devam etmekti. Bilgi, yalnızca kitabın sayfalarına da- yanıyorsa ve sayfalarda kalıyorsa, atıl olduğu anlamına gelir. Bilginin uygulayı- cılar, danışanlar ve aileleri arasındaki etkileşimlerde yaşamasını istiyoruz. Uma- rız kitabı okuduktan ve kavramları özümsedikten sonra okuyucular/uygulayıcılar prosedürlere hayat verir.
Sonuç olarak, bu önsözü Türkçe çevirisi için hazırlamak benim için bir ayrı- calık ve zevkti. Umarım Türk gençliğiyle çalışmalarınızı daha da ileriye götürür ve gençlerde BDT uygulamaları konusunda birçok Türk uygulayıcıyı eğitmeye/ geliştirmeye öncülük eder.
Robert D. Friedberg, PhD, ABPP
Kitap Hakkında : Prof. Dr. Mehmet Z. Sungur
Dünyanın geleceğini bugünün çocuk ve gençlerinin yaptıkları ve/veya yapmadık- ları belirleyecektir. Çocuk ve gençlerin sağlıklı biçimde büyüyüp gelişebilmele- ri için anne-babalar yanı sıra yaşamlarını daha anlamlı biçimde sürdürebilme- lerinde rolleri olan tüm birey ve kurumlara önemli görevler düşmektedir. Bu bağlamda, zihinsel sağlığı çeşitli nedenlerle bozulmuş çocuk ve gençlerimize yardımcı olabilme amacıyla gayret eden ruh sağlığı profesyonellerinin ön- celikle etkinliği doğrultusunda yeterince kanıt bulunan tedavi yaklaşımlarını öğrenmeleri kuşkusuz yaptıkları işi daha anlamlı ve değerli kılacaktır. Bilişsel dav- ranışçı yaklaşımların etkinliğinin kanıt değeri; onu bazı ülkelerde halk sağlığının korunması ve iyi-
leştirilmesi yönünden kalıcı devlet sağlık politikalarının değişmez bir parçası konuma getirmiştir.
Yetişkinlerde birçok ruh sağlığı sorunun tedavisinde etkinliği en çok kanıtla desteklenen, kısa sürede sonuç veren, danışanlara bilgi ötesinde beceri kazandıran ve böylelikle tedavinin uygulan- dığı kişileri kendi kendilerinin terapisti yapmayı amaçlarken son derece kolay ve anlaşılabilir bir mantık sunan bu insanı anlama ve tedavi yaklaşımını çocuk ve ergenlerde kullanıma sokmamak büyük haksızlık olurdu.
Yalnızca bozulmuş ruh sağlığını düzeltmekten öteye, ruh sağlığını koruma, iyileştirme, işlev- selliği ve yaşam kalitesini artırma amacını da ön plana çıkararak geleneksel uygulamaların ötesini hedefleyen bilişsel davranışçı yaklaşımlar iş ve okul performansını da artırmaya yönelerek günlük yaşamın bir parçası olmuşlardır. Elinizdeki kitabın çocuklarımızın ve gençlerimizin daha sağlık- lı yetişmesi için kendilerine, ailelerine, onlara rehberlik yapan değerli öğretmenlerine ve insan acılarını dindirmeye çalışan ruh sağlığı profesyonellerine anlamlı bir kılavuz olacağını umuyorum.
Prof. Dr. Mehmet Z. Sungur
İstanbul Kent Üniversitesi Öğretim Üyesi
Kognitif Davranış Terapileri Derneği Başkanı
Uluslararası Kognitif Terapiler Birliği Başkanı
Avrupa KDT Derneği Eski Başkanı
Avrupa Seksoloji Federasyonu Başkanı
Kitap Hakkında : Uzm. Dr. Hasan BAYAR
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)’nin çocuk ve ergenlerde kullanımı konu- sunda kaynak olarak büyük bir boşluğu dolduracağını inandığım bu değerli ese- rin Türkçeye çeviri sürecinden bahsetmek istiyorum. Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan sonra ihtisas için Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları’na baş- ladım ve ihtisasımın ilk yılında klinik uygulamada çoğunlukla ilaç tedavilerine başvurulduğunu gördüm.
Bazı ailelerin ilacı kullanmak istememesi, bazı durumlarda ortaya çıkan olası yan etkiler, ilaç tedavilerine yanıtsızlık ve benzeri durumlardan ötürü ilaç dışı kanıta dayalı başka bir şeçeneğin olup olmadığını merak edip araştırdığımda BDT’nin çocuk ve ergenlerde birçok ruhsal bozuklukta etkili olduğunu ve kulla- nıldığını öğrendim. Bundan sonra bu alana ciddi bir şekilde ilgi duymaya ve bu alanla ilgili araştırma yapmaya başladım. Yaptığım araştırmalar sonucu Türki- ye’de çocuk ve ergenlerde BDT kullanımıyla ilgili herhangi bir eğitimin olmadı- ğını ama yetişkinlere yönelik eğitimlerin Kognitif Davranışçı Terapileri Derneği (KDTD) tarafından belirli aralıklarla yapıldığını öğrendim. Bundan dolayı Prof. Dr. Mehmet Zihni Sungur’un eğiticilerinden birisi olduğu bir eğitime başladım. Benim için eğitim ve mesleğim adına bir köşe taşı olan hocam Prof. Dr. Mehmet Zihni Sungur’la, bu eğitim aracılığıyla tanıştım. Bu eğitime devam ederken özel- likle BDT’nin çocuk ve ergenlerde kullanımıyla ilgili kendimi geliştirmek için okuyabileceğim kaynak arayışına girdim.
Erişkinlerde BDT’nin uygulanmasına yönelik birkaç Türkçe kaynağın ol- duğunun ama çocuk ve ergenlerdeki kullanımı için Türkçe kaynağın olmadığının farkına vardım. Bir süre sonra, İstanbul’da, yine Prof. Dr. Mehmet Zihni Sun- gur’un öncülüğünde, KDTD tarafından, benim için örnek bir şahsiyet olan Prof. Maria do Ceu Salvador’un temel eğitimci olarak katılacağı BDT’nin çocuk ve ergenlerde kullanımıyla ilgili bir eğitimin başlatılacağını öğrendim. Hemen kay- dımı yaptırdım. İstanbul’daki eğitim başladıktan sonra gerek eğitime katılanlar- la yaptığımız konuşmalarda, gerekse hocam Prof. Dr. Mehmet Zihni Sungur’la yaptığımız görüşmelerde, Türkçe kaynak ihtiyacı sık sık dile getirilmekteydi. Bu- nun üzerine hocam Prof. Dr. Mehmet Zihni Sungur’a BDT’yi geliştiren Aeron T. Beck’in yakın arkadaşı olup BDT’yi çocuk ve ergenlere ilk uyarlayan, kullanan kişilerden biri olan ve daha sonra birlikte çalışma fırsatı bulacağım, harika bir kişiliğe sahip Prof. Robert D. Friedberg’in yazarlarından birisi olduğu kitabın Türkçeye kazandırılmasını teklif ettim.
Onca yoğunluğuna rağmen çalışma azmiyle bana örnek olan ve desteğini esirgemeyen hocam Prof. Dr. Mehmet Zihni Sungur, bunun çok yerinde ve isa- betli bir düşünce olduğunu ifade ederek bir çeviri ekibi oluşturulmasını talep etti. Bundan dolayı hemen bir çeviri ekibi oluşturuldu ve çeviriye başlandı. Uzun, yoğun, yorucu ve hassas bir şekilde yürütülen bir çalışmanın sonucunda kitap Türkçeye kazandırılmış oldu. Umuyorum ki kapsamlı içeriğiyle bu alanda birçok ruh sağlığı uzmanına faydası olur.
Psikoterapi alanında bana öncü olan ve desteklerini esirgemeyen çalışma azmi ve şevkiyle bana hep örnek olan başta hocam Prof. Dr. Mehmet Zihni Sun- gur olmak üzere, Prof. Robert D. Friedberg, Prof. Maria do Ceu Salvador ve Prof. Dr. Şükrü Uğuz’a, bu çeviriye tam bir gönüllülükle katılan ve katkıda bulunan değerli hocalarım ve arkadaşlarıma; bugünlere gelmeme vesile olan beni yetişti- ren annem, babam ve öğretmenlerime, desteğini, sevgisini ve ilgisini hep hissetti- ğim eşime, yaşam sevincim olan çocuklarıma, kendilerinden çok şey öğrendiğim hasta ve danışanlarıma teşekkürü bir borç bilirim.
Her şey geleceğimiz olan çocuklarımız için.
Uzm. Dr. Hasan BAYAR
Çocuk ve Ergen Psikiyatristi
Kitap Hakkında : Doç. Dr. Ayşe Kılınçaslan
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi’ne asistan olarak başladığım yıl doğan çocuklar bu sene 18 yaşını doldurdu. Bu süreç içerisinde farklı koşullarda, mekânlarda ve pozisyonlarda sayamayacağım kadar çok çocuk ve aile ile yollarımız kesişti. Birçoğunun uzun vadeli serüvenine de şahit oldum. Açıkçası mesleki gelişimim ve olgunlaşmamın temelini onların oluşturduğunu söylemeliyim.
Bu ailelerin bir kısmında çocuklarındaki ciddi duygusal ve davranışsal so- runlar nedeniyle çaresizlik yaşayan, kendilerini suçlayan ve çeşitli toplumsal ön- yargılara rağmen son çare olarak çocuk psikiyatrisine başvuran ebeveynler yer almaktaydı. Ebeveynlerin bir kısmı ise çocukken benzer sorunları yaşamış, ya da hala yaşamakta olan ve bunlar nedeniyle ciddi acılar çektiği için çocukların- da gözlemledikleri belirtilere erken müdahale edilmesini talep etmekteydi. Bu ailelere sadece ilaca dayalı tedaviler önermek ya da hafif belirtileri olan ya da risk taşıyan çocuklarda bazı önerilerde bulunarak, problemler yoğunlaşırsa tekrar başvurmalarını söylemek hiçbir zaman içime sinen bir tutum olmadı.
Koruyucu ve tedavi edici ruh sağlığı alanında en temel prensibin bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış, çocuğun ve ailenin tercihlerine saygılı ve vicdanlı tedaviler sunmak olduğunu düşünüyorum. İstanbul Tıp Fakültesi’ndeki asistan- lık, uzmanlık ve doçentlik sürecimde çocuk ve ergenlerin tedavi kılavuzlarında bilişsel davranışçı terapinin, pek çok psikiyatrik tanıda (depresyon, kaygı bo- zuklukları, obsesif kompülsif bozukluk, travma ile ilişkili bozukluklar, madde bağımlılığı gibi) ilaçlara eşit ya da daha yüksek etkinlik gösterdiği için önerilen ilk tedavi seçeneği olduğunu gördüm. ‘Bilişsel davranışçı terapinin ulaşılabilir olmadığı durumlarda’ diye başlayan ve sonrasında ilaç tedavilerine yönlendiren cümle can sıkıcı da olsa günlük pratiğin temel aracı olmak durumundaydı.
Bu nedenle Prof. Mehmet Z. Sungur Hoca’mın öncülüğünde, Kognitif Dav- ranışçı Terapiler Derneği’nin ilk olarak 2014’de düzenlediği, Prof. Maria do Ceu Salvador’un temel eğitici olduğu, 2 yıllık Çocuk ve Ergenlerde Bilişsel Davranış- çı Terapi eğitimine bölümdeki altı asistanımızla birlikte hevesle katıldık. Burada harika bir insan, terapist ve eğitimci olan Ceu Salvador’u minnetle ve şükranla anmak isterim. Bana ve bu alana gönül vermiş, doğru şeyler yapmak isteyen pek çok klinisyene bu terapiyi öğretti ve uygulama cesaretini verdi. Bu süreçte teklif edilen ve sevgili asistanım Dr. Alper Alnak’la birlikte dahil olduğum ‘Çocuk ve Ergenlerde Bilişsel Terapide Klinik Uygulamalar’ kitabının çeviri süreci benim için faydalı bir deneyim oldu.
“Çocuk ve Ergenlerde Bilişsel Davranışçı Terapi” eğitimiyle başlayan süreç
bu alanda daha fazla yetkinlik kazanmak ve farklı tanı ve yaş gruplarındaki uygu- lamaları öğrenmek amacıyla Mehmet Z. Sungur Hoca’mdan aldığım eğitimlerle devam etti. Kişiliğinden, tecrübesinden, çalışma ve öğretme azminden çok şey öğrendiğim Hocamın kitabın editörlerinden biri olarak görev almamı teklif etme-
si benim için son derece gurur vericiydi. Değerli meslektaşlarım Dr. Hasan Bayar
ve Doç. Dr. Sedat Batmaz’ın ardından sevgili Irmak’la beraber kelime kelime üzerinden geçmek benim için öğretici ve keyifli bir tecrübeydi. Bu aşamada bilişsel-davranışçı terapi literatüründeki bazı kavramların doğru ve anlaşılır biçimde Türkçeleştirilmesinin ve çevirinin genel olarak anlamı yansıtmasının yanı sıra ifadelerin akıcı ve anlaşılır olmasına gayret ettik.
Bu kitabın çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı terapiyi öğrenmek ve uy- gulamak isteyen ruh sağlığı profesyonellerine, öğrencilerine ve tüm okuyuculara faydalı olmasını diliyorum.
Doç. Dr. Ayşe Kılınçaslan
Çocuk ve Ergen Psikiyatristi
Kitap Hakkında : Ayşe Şule Bilgiç
Bizim Düşyeri olarak “çocuk”a dokunan, etki ve farkındalık yaratan, gelişimine katkı sağlayan her alanı desteklemek gibi kocaman bir düşümüz var. Bu anlam- da ülkemizdeki ruh sağlığı çalışanlarını, bu alandaki uygulamaları ve bunların çocuklarımız ve mutlak sonuç olarak toplum üzerindeki olumlu etkilerini çok ama çok önemsiyoruz. Bilişsel Davranışçı yaklaşımların çocuklar ve ergenler üzerinde uygulamaları konusunda alanda var olan kaynak eksikliğini gider- mek için, bu alanda çalışan ve çalışmak isteyen tüm uzman arkadaşlarımıza, henüz öğrenci sıralarında geleceğin terapistlerine ve hatta inanıyorum ki oku- m a l a r ı ileri seviyede olan pek çok ebeveyne fayda sağlayacak olan bu kitabı Düşyeri Kitap olarak sizlerle buluşturmaktan memnuniyet duyuyorum. Kitabın her satırının çocuk ve ergenlerimize ulaşacak bir şifa olmasını ümit ediyorum.
Ayşe Şule Bilgiç
Yazar
Düşyeri Kurucusu